युक्रेन संकट देखाउँदै भारतले नेपाललाई बिजुली दिएन, प्राधिकरणलाई लोडसेडिङ टार्ने चुनौती

काठमाडौं । रुस र युक्रेनबीच जारी युद्ध प्रभाव नेपालसम्म आइपुगेको छ । छिमेकी देश भारतले युक्रेन संकटको बहानामा नेपाललाई दिने बिजुलीको अस्वभाविक मूल्य बढाएको छ ।

नेपालले भारतसँग प्रतियुनिट ४ देखि ८ रुपैयाँमा विजुली किन्ने गर्थ्यो । तर, अहिले एकैपटक २० रुपैयाँ पुर्याएको प्राधिकरणको भनाइ छ । नेपालले महंगो मूल्य तिर्न तयार भए पनि भारतले हिजो बिजुली दिएन ।

नेपालले हिजो १० रुपैयाँ भारु थपेर ९४ वटा ब्लकमा विद्युत खरिद गर्न आवेदन दिएको थियो । तर मागेका ब्लकहरु मध्ये केही थोरै ब्लक मात्रै भारतले दियो । महंगोमा खरिद गर्न खोज्दा पनि भारतले विद्युत् नदिएको नेपाल विद्युत प्राधिकरणले बताएको छ ।

भारतसँग पर्याप्त विद्युत् खरिद गर्न नसक्दा नेपालको उद्योगहरुलाई दिइने विद्युत पनि कटौती गरिएको छ । हिजो राती १२ बजेदेखि उद्योगलाई दिइएको विद्युतको लोड कम गरिएको प्राधिकरणले बताएको छ ।

नेपाल विद्युत प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले नेपालमा ९४ वटा ब्लकबाट विद्युत आउने गरेको बताए ।

उनले भने, ‘युक्रेन र रुसको युद्धको कारण विश्व बजारमा नै हिजोबाट एक्कासी विजुलीको मूल्यवृद्धि भएको हो । हामीले प्रतियुनिट ३ भारुदेखि धेरैमा २० भारुमा विद्युत खरिद गर्ने गरेका छौं । त्योभन्दा धेरै पैसा तिरेर विद्युत किनेको छैन ।’

भोलिसम्ममा भारतसँग विद्युत खरिद हुने उनले आशा व्यक्त गरे ।

‘विहान र दिउँसो अहिले पनि केही समस्या छैन । साँझको बेला पनि उद्योगलाई आलोपालो दिएर पनि सर्वसाधरणलाई निरन्तर आपूर्ति गरिरहेका छौं,’ उनले भने ।

पिक आवरमा कुलेखानी लगायतका आयोजनाहरु पनि पूर्ण क्षमतामा सञ्चालन गरेर विद्युतको माग पुरा गर्न सकिने घिसिङको भनाइ छ ।

‘हामीले विहारबाट विद्युत खरिद गर्ने गरेका थियौं । तर हिजो मूल्य धेरै बढाइएकाले त्यहाँबाट पनि किन्न सकिएन,’ उनले भने ।

विद्युतको मूल्यमा उतारचढाव आएपनि नेपालमा उपभोक्तालाई मूल्य नबढाउने उनले बताए । प्राधिकरणले उपभोक्तालाई १० रुपैयाँमा विद्युत विक्री गर्दै आइरहेको छ ।

प्राधिकरणका प्रवक्ता सुरेश भट्टराईका अनुसार आज १२ भारुमा विजुली किन्न आवेदन दिइएको छ । आज भारतले विजुली दियो भने उद्योगहरुलाई पुरानै लोड अनुसार वितराण गरिने उनले बताए ।

विश्व बजारमा पेट्रोलियम पदार्थ र कोइलाको मूल्यवृद्धिपछि भारतीय बजारमा बिजुलीको मूल्यवृद्धि भएको हो । तर भारु २० रुपैयाँ अर्थात नेपाली ३२ रुपैयाँ प्रतियुनिटमा बिजुली किनेर प्राधिकरणले धान्न सक्दैन ।

स्थानीय निर्वाचन नजिकिदै गएको कारणले पनि तत्कालै विद्युतको मूल्य वृद्धि गर्न सक्ने अवस्था पनि छैन । भारतबाट नेपालले करिब ४ सय मेगावाट विद्युत खरिद गरिरहेको छ ।